Hazır giyim ve ayakkabıda deriz kriz! Üretim maliyetleri fiyatlara yansımıyor
Ekonomi Gazetesi Yazarı Dr. Ahmet Çimenoğlu, “Enflasyon verileri: Hazır giyim ve ayakkabı sektörleri alarm veriyor!” başlıklı bir yazı kaleme aldı.
Çimenoğlu’nun değerlendirmesine göre, hazır giyim ve ayakkabı sektörlerinde kriz derinleşiyor. Her iki sektörde de üretim maliyetleri fiyatlara yansımıyor.
Üretim maliyetleri tüketiciye yansıtılamıyor
TÜİK verilerine göre, giyim eşyası sektöründe üretici maliyetleri (Yİ-ÜFE), Temmuz 2023’e kıyasla %110,7 arttı. Son bir yıllık artış %29,5, 2025 başından bu yana ise %21,2 olarak kaydedildi. Buna karşılık, aynı dönemde tüketici fiyatlarındaki (TÜFE) artış sadece %11,5 ile sınırlı kaldı. Hatta 2025 yılı başından itibaren giyim ürünlerinde fiyatlar %7,7 düşüş gösterdi.
Ayakkabı sektöründe de durum farklı değil. Üretici maliyetlerindeki yüksek artışlar, tüketici fiyatlarına yeterince yansımadı. Bu durum, şirketlerin maliyet artışlarını fiyatlara ekleyemediğini, dolayısıyla kâr marjlarının daraldığını gösteriyor.
‘Para Kazanamıyoruz’ şikayetleri yaygınlaşıyor
Sektör temsilcileri, özellikle emek yoğun ve ihracata dayalı alanlarda kârsız üretim yapmak zorunda kaldıklarını, hatta bazı dönemlerde negatif marjlarla çalıştıklarını ifade ediyor. İş örgütlerinin son açıklamaları, bu sorunun giderek imalat sanayisinin geneline yayıldığını ortaya koyuyor.
Tüketici fiyatları neden artmıyor?
Uzmanlar, üretici maliyetlerindeki artışın tüketiciye yansımamasının birkaç nedeni olduğunu belirtiyor:
İhracatta pazar kaybı nedeniyle iç piyasada rekabetin artması,
Tüketicilerin alım gücündeki zayıflama,
Tüketicilerin giyim ve ayakkabı harcamalarını kısarak daha temel ihtiyaçlara yönelmesi,
Düşük fiyatlı ürünlere yönelim ve kaliteden taviz verilmesi.
‘Yardım çığlığı duyulmalı’
Hazır giyim ve ayakkabı sektörleri, milyonlarca kişiye doğrudan veya dolaylı istihdam sağlıyor. Veriler, bu sektörlerde ciddi bir ekonomik sıkıntı olduğunu gösterirken, uzmanlar dezenflasyon programının şirketler üzerindeki etkisinin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyor.
Ekonomistler, “Bu veriler bir yardım çığlığı. Daha fazla görmezden gelme lüksümüz yok” uyarısında bulunuyor.